Profesjonalnie o nawadnianiu 01(05)2022

31 CZAS Ocena ekonomicznej opłacalności nawadniania uprawy musi obejmować okres co najmniej kilku lat. W tym czasie sprzedaż nadwyżek plonów powinna zwrócić koszt inwestycji i eksplo- atacji instalacji. Dodatkowo po uzyskaniu zwrotu z inwestycji ocena ekonomiczna ulegnie poprawie, ponieważ w rozliczeniu będzie można uwzględniać tylko koszty eksploatacji systemu nawadniającego. WYNIKI BADAŃ Badania trwały 7 lat, prowadzono je na polach o po- wierzchni 1, 5, 10, 15, 20 i 50 ha. W tym czasie au- torzy pracy zauważyli następującą zależność w przy- padku uprawy ziemniaka jadalnego: NAJPIERW RACHUNEK Pierwszymczynnikiemdecydującymo korzyściach finansowych jest powierzchnia uprawy. Im jest większa, tymniższe są jednost- kowe koszty utrzymania instalacji nawadniającej. Dla upraw ziemniaka o powierzchni jednego hektara mimo zwyżki plonów nie uzyskano zadowalających wyników finansowych, natomiast na polach o większej powierzchni inwestycja była bardziej uza- sadniona. Średnie efekty produkcyjne nawadniania badanych roślin w latach 2006–2012 Roślina Bez nawadniania Z nawadnianiem Zwyżka plonu pod wpływem nawadniania wysokość plonu w t/ha -1 współczynnik zmienności wysokość plonu w t/ha -1 współczynnik zmienności t/ha -1 % kg/mm -1 ZIEMNIAK JADALNY 28,64 37,7% 40,72 16,9% 12,08 42 128,1 Efektywnośc ekonomiczna nawadniania ziemniaka jadalnego Nawadniana powierzchnia (ha) Przyrost plonu po wpływem nawadniania (t/ha -1 ) Wartość dodatkowa uzyskana dzięki nawadnianiu (zł/ha -1 ) Koszty nawadniania (zł/ha -1 ) Przyrost kosztów bezpośrednich (zł/ha -1 ) Przyrost nadwyżki bezpośredniej (zł/ha -1 ) 1 12,08 7785,56 5895,00 2335,67 -445,11 5 3028,50 2421,39 10 2687,25 2762,64 20 2619,00 2830,89 50 2346,00 3103,89 Wnioski ze wspomnianych badań są następujące: przed podjęciem decyzji o budowie instalacji nawadniającej należy przeprowadzić kalkulację spodziewanych korzyści i kosztów. Jeśli są dostępne prace omawiające skuteczność nawadniania wkonkretnymrodzaju uprawy, należy z nich skorzystać. Samo- dzielna ocena sytuacji będzie obarczona dużą niepewnością, dlatego warto poszukać pomocy doświadczonych specjali- stów. Można przyjąć za pewnik, że nawadnianie pól o dużej powierzchni jest w pełni uzasadnione. „Nawadnianie ziemniaków jadalnych pozwala uzyskać zauważalny wzrost plonu bulw ziemniaka. Przy założeniu identycznej zwyżki plonu oraz uzyskanej wartości dodatkowej i kosztach rolniczych, o wysokości nadwyżki decydują przede wszystkim koszty nawadniania, a te maleją wraz ze wzrostem powierzchni. Pomijając nawadnianie plantacji o powierzchni 1 ha (gdzie uzyskana dodatkowa wartość nie pokrywa kosztów), nadwyżka bezpośrednia była wysoka, zaś jej wartość rosła wraz ze wzrostem powierzchni, od 2421,39 zł dla 5 ha, do 3103,89 zł dla 50 ha”.