branża strefa eksperta strefa eksperta strefa eksperta Trzeba pamiętać, że społeczne postrzeganie korekcji okularowej zmienia się, część dzieci nie toleruje soczewek kontaktowych lub nie potrafi zachować higieny, inne uprawiają sport, który wyklucza stosowanie soczewek kontaktowych, a dla kolejnych dzieci stoją one poza zasięgiem ze względu na możliwości finansowe rodziców. Dostępne są atrakcyjne oprawy okularowe, a wielu sportowców – dziecięcych idoli – nosi okulary. Stąd bardzo ważne jest, by specjalista obiektywnie wspomagał wybór sposobu korekcji, na bazie indywidualnych preferencji i warunków. Powinien stanowić wsparcie jako przedstawiciel zawodu medycznego, obdarzonego zaufaniem społecznym, a nie być sprzedawcą. Grupa nastolatków-krótkowidzów to kolejne czynniki i wyzwania dla specjalistów, a także dla rodziców. Główny ciężar decyzji domowych przesuwa się w kierunku dzieci. Często to one w rozmowie ze specjalistą wskazują swoje preferencje, styl życia, potrzeby wzrokowe i funkcjonalne. Są to już osoby świadome swoich potrzeb, potrafiące zachować odpowiednią higienę, mające często większą wiedzę na temat korekcji soczewkami kontaktowymi niż ich rodzice. Nastolatki coraz częściej kupują soczewki samodzielnie, w sieci, i starają się je dopasować metodą prób i błędów. Jednocześnie osoby korzystające z miękkich lub stabilnokształtnych soczewek kontaktowych mają zwykle także okulary. Poza tym zależy im na powstrzymaniu narastania wady, co poprawia współpracę ze specjalistą. Wejście w kolejny etap życia, tym razem dorosłości, wiąże się z nowymi środowiskami wzrokowymi w miejscu nauki (np. studia) i pracy. Dochodzą czynniki takie jak: wymagania w niektórych zawodach (służby mundurowe, pracownicy w zakładach, gdzie wykorzystywane są procesy przemysłowe angażujące chemikalia, wymagające specjalistycznych okularów i masek ochronnych, aktorzy, prezenterzy itp.), które sprawiają, że część osób powinna sięgnąć po soczewki kontaktowe, najczęściej miękkie, jednodniowe. Dorośli młodzi krótkowidze mają dość szeroki wachlarz możliwych sposobów korekcji. Część z nich zapewne sięgnie po laserową korekcję wzroku, ale spore grono osób, szczególnie korzystających wcześniej z soczewek kontaktowych dowolnego typu, z pewnością podtrzyma ten wybór. Ta grupa jest o tyle specyficzna, że są to osoby, którym, z uwagi na cały czas sprawną akomodację najczęściej wystarcza korekcja sferyczna lub sferocylindryczna. Co więcej, osoby w tym wieku z reguły dobrze znają swoją wadę, co jest o tyle ważne, że relatywnie rzadko kontrolują wzrok, a powinny co najmniej raz w roku być u specjalisty-kontaktologa. Jest to tym bardziej istotne, że wszelkie ryzykowne zdrowotnie zachowania, które są częstsze w tym okresie, np. palenie tytoniu, picie większych ilości alkoholu, korzystanie z substancji narkotyzujących czy noszenie soczewek kontaktowych podczas silnych infekcji, mogą całkowicie ograniczyć możliwość noszenia soczewek, z uwagi na ryzyko pogorszenia stanu powierzchni oka. Dodatkowo, konieczność samodzielnego utrzymania się może składniać do używania soczewek powyżej przewidzianego okresu lub do, zaopatrywania się w soczewki o niskiej jakości, oparte na starych materiałach czy pochodzące z niesprawdzonych źródeł. Kolejny etap„wzrokowy” w życiu człowieka to wiek prezbiopijny, który zaczyna się różnie, ale w większości całkiem gwałtownie, o czym informuje nas standardowa krzywa akomodacji Duane (praca z 1922 roku). To moment na zmiany w rutynie korzystania z soczewek kontaktowych. Po pierwsze, potrzebna jest zmiana konstrukcji prostej sferocylindrycznej na wieloogniskowe (multifokalne). Dostępnych jest wiele wersji różnych producentów, z różnym rozkładem stref optycznych. Niestety, nie każdy jest w stanie zaadaptować się do wszystkich lub części konstrukcji. Wydaje się, że krótkowidze mają tu spory problem, bo wcześniej albo widzieli dobrze w soczewkach, póki starczało akomodacji, albo zdejmowali okulary i mogli wszystko przeczytać. Właściwy dobór korekcji soczewkowej u krótkowidzów-prezbiopów nie należy do łatwych, gdy są przyzwyczajeni do ostrego obrazu, a muszą pogodzić się z częstymi problemami lekkiej, choć akceptowalnej nieostrości. Drugi problem, jaki zaczyna występować w wieku prezbiopijnym, nie tylko zresztą u krótkowidzów, to problem ze stanem powierzchni oka. Naturalne mechanizmy utrzymywania w dobrej kondycji warstwy filmu łzowego zaczynają działać coraz słabiej, częściej pojawia się zespół suchego oka i dyskomfort w trakcie noszenia soczewek kontaktowych, coraz większą rolę odgrywają depozyty – osady na powierzchni soczewek, pogarszające jakość widzenia, i parametry materiałowe soczewek (np. tlenoprzepuszczalność). Rozwiązaniem jest prowadzenie pacjentów równolegle przez specjalistę okulistyki, bo z reguły niezbędne będzie wsparcie farmakologiczne, a czasem też terapeutyczne (kompresy, naświetlania itp.) Nie jest łatwą rzeczą przekazanie pacjentom tych nowych dla nich informacji o tym, że wymagają dodatkowych zabiegów, by móc nadal korzystać z soczewek kontaktowych. Ostatni, miejmy nadzieję, bardzo długi okres życia, z zaawansowaną prezbiopią i wiekiem, wiąże się zwykle ze spadkiem zainteresowania soczewkami kontaktowymi. Motywacja jest znacznie mniejsza, szczególnie w okresie, gdy spada aktywność fizyczna. Dodatkowo, choroby zaawansowanego wieku, takie jak: zaćma, jaskra, AMD, powodują, że kwestia korekcji schodzi na dalszy plan. W wielu wypadkach odradza się korzystanie z soczewek kontaktowych z uwagi na przyjmowane leki, lub w innych ich używanie wymaga dodatkowego reżimu postępowania (np. podawania kropli do oczu). Nie można pominąć także aspektu finansowego, ważnego dla bardzo wielu osób, szczególnie w okresie emerytalnym. Wydaje się, że jest to najtrudniejsza grupa użytkowników soczewek kontaktowych, u których najważniejsze czynniki, wpływające na wybór, takiego rozwiązania są związane głównie ze sprawami zdrowotnymi. Wielu krótkowidzów preferuje w tym okresie okulary, bo nawet jeśli nie są to okulary progresywne, to zawsze można widzieć wyraźnie z bliska. Niezależnie od wieku można oczywiście trafić na soczewki do zadań specjalnych, np. soczewki opatrunkowe, soczewki do podawania leków, soczewki do nietypowych korekcji lub kosmetyczne soczewki barwne. Za ich wyborem stoją inne motywacje niż wymienione powyżej. Produkty te stanowią niewielki odsetek wszystkich soczewek kontaktowych. Czynniki, które należy uwzględnić podczas doboru soczewek kontaktowych dowolnego typu, zmieniają się, i specjalista powinien podążać za tymi zmianami, edukując swoich pacjentów. 70
RkJQdWJsaXNoZXIy NDI0NjE=